Anksiyete: Nedir, Belirtileri ve Tedavileri Nelerdir?

Anksiyete Bozukluğu, Panik Bozukluğu, Fobiler, Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) olarak da bilinir.

Anksiyete bozuklukları, zihinsel sağlık problemlerinin en yaygın türleridir. Anksiyete bozukluğunun kadınları etkileme olasılığı erkeklerden iki kat daha fazladır.

Hayatta ortaya çıkan zorlu durumlar hakkında biraz endişeli ve stresli hissetmek normaldir. Ancak kaygı duygusu kişinin günlük yaşamını etkiliyorsa, böyle bir durumun kaygı bozukluğu olduğundan şüphelenilir.

Anksiyete bozuklukları, fobiler ya da panik atak öyküsü olan kişiler genellikle kaygılarını hızlandıran durumlardan ya da şeylerden kaçınmaya çalışırlar. Normal bir yaşam sürdüremezler ve zorlu durumlardan korkarak yaşarlar. Anksiyete epizodları çok sık ve şiddetli hale gelir ve kişinin yaşam kalitesini ve günlük davranışlarını etkilemeye başlarsa, anksiyete tedavisi için bir doktora gitmek çok önemlidir. İlaçlar, psikoterapi ve yaşam tarzı değişiklikleri anksiyete belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir.

Anksiyete Belirtileri Nelerdir?

Aşağıdaki belirtiler bir anksiyete bozukluğunu düşündürür:

• Sürekli olarak huzursuz, gergin hissetme, konsantre olamama.
• Kontrolü kaybetme korkusu.
• Korkutucu düşüncelere ve zihinsel görüntülere sahip olmak.
• Uykuya dalmada problem yaşama.
• Sürekli zayıf veya yorgun hissetmek.
• Aşırı terleme, hiperventilasyon veya hızlı nefes alma, baygınlık veya baş dönmesi hissi ve artan kas gerginliği gibi fiziksel semptomlar.
• Belirli şeylere veya durumlara karşı aşırı, mantıksız korku.
• Kaygıya neden olan durumlarda bulunmaktan kaçınma eğilimi.

Anksiyete Türleri Nelerdir?

Aşağıdakiler gibi birkaç tür anksiyete bozukluğu vardır:

Yaygın anksiyete bozukluğu

6 aydan uzun süre günlük aktivitelerini, sosyal hayatlarını, kişisel sağlıklarını ve işlerini engelleyen uzun süreli endişe ve mantıksız korku nöbetleri yaşayan kişilerde yaygın anksiyete bozukluğu olduğu kabul edilir.

Fobiler

Çok özel bir şeye veya duruma karşı yoğun ve mantıksız korkuya ‘Fobi’ denir. Fobileri olan kişiler, aksi takdirde çok zararlı olarak kabul edilemeyecek bir duruma karşı korku veya endişeye mantıksız bir tepki gösterirler.

Bunlar, günlük yaşamda karşılaşılan şeylere veya durumlara ilişkin fobilerdir, örneğin:

• Yükseklik fobisi (Akrofobi)
• Böcek fobisi (Entomofobi)
• Kan görme fobisi (Hemofobi)
• İğne fobisi (Tripanofobi)
• Karanlık fobisi (Niktofobi)
• Su fobisi (Aquafobi)
• Kapalı alan fobisi (Klostrofobi)
• Toplumda başkalarıyla etkileşim fobisi (Sosyal fobi)

Panik bozukluğu

Panik ataklar, ani, tekrarlayan aşırı korku ve endişe nöbetleridir. Atağa aşırı terleme, çarpıntı ve hızlı kalp atışı, titreme, nefes darlığı gibi fiziksel belirtiler de eşlik edebilir.

Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB)

Bazı kişilerde şok edici, korkutucu ve tehlikeli bir olay yaşadıktan sonra gelişen bir rahatsızlıktır. Kişi olayla ilgili geri dönüşler, kötü rüyalar ve kaygıyı tetikleyebilecek korkutucu düşünceler şeklinde araya giren düşünceleri yeniden deneyimleyebilir.

Bulimia nervoza

Hayatı tehdit eden ciddi bir yeme bozukluğudur. Bulimia hastaları, yemek yeme üzerindeki kontrollerini kaybederek gizlice yerler. Bunu aşırı kilo alma korkusuyla yaşama kaygısı tetikleyen anksiyete atakları izlemektedir.

Obsesif kompulsif bozukluk (OKB)

İnsanların tekrarlayan, istenmeyen düşüncelere, fikirlere veya duyumlara (takıntılar) sahip oldukları ve onları tekrar tekrar bir şeyler yapmaya itilmiş hissetmelerine (zorlantılar) sahip olduğu yaygın, kronik ve uzun süreli bir hastalıktır.

Anksiyete Nedenleri

Beynimiz, nörotransmiterler olarak bilinen ve kaygıyla başa çıkmamıza yardımcı olan belirli kimyasallar üretir. Norepinefrin, serotonin, dopamin ve gama-aminobütirik asit gibi nörotransmitterler ruh halimiz ve duygularımızla ilişkilidir. Bu nörotransmitterlerdeki herhangi bir dengesizlik, anksiyete semptomlarına ve anksiyete ile ilişkili diğer bozukluklara yol açabilir.

Anksiyete bozukluğunun nedenleri çok açık değildir. Bazı insanlar belirli durumlarda şiddetli kaygı yaşarken, diğerleri bu benzer durumları kolaylıkla atlatabilir. Nedeni tam olarak anlamak için daha odaklı çalışmalara ihtiyaç vardır. Bununla birlikte, genetik, çevresel faktörler ve yaşam tarzı seçimlerinin karmaşık bir etkileşiminden kaynaklandığı düşünülmektedir.

Kanser, diyabet, kalp hastalığı, kronik ağrı, tiroid sorunları gibi kronik sağlık sorunlarından mustarip kişiler de kaygı yaşayabilir. Ayrıca alkol zehirlenmesi, uyuşturucu bağımlılığı veya bazı reçeteli ilaçların yan etkisi gibi bir yoksunluk belirtisi olarak da ortaya çıkabilir.

Anksiyete Teşhisi Nasıl Konur?

Anksiyete bozukluğu tanısı, hastanın şikayet ve semptomlarının, aile öyküsünün, semptom başlangıç ​​öyküsünün ve semptomların hastanın günlük yaşamını nasıl etkilediğinin kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesinden sonra konur. Kapsamlı bir psikolojik değerlendirme tanı koymaya yardımcı olabilir.

Anksiyete bozukluğunu teşhis edebilecek laboratuvar testleri yoktur. Bazen bir doktor, semptomların nedenini kontrol etmek ve semptomlara neden olabilecek diğer sağlık koşullarını ekarte etmek için birkaç laboratuvar testi isteyebilir. Bunlar şunları içerir:

• Vücutta enfeksiyon veya iltihaplanma belirtileri aramak için Tam Kan Sayımı
• Tiroid bozukluklarının olası herhangi bir nedenini dışlamak için Tiroid Testi.
• Alkol’ün kötüye kullanımından kaynaklanan semptomları dışlamak için test.
• İlaçların altta yatan herhangi bir yan etkisinin olup olmadığını kontrol etmek.
• Kalple ilgili herhangi bir komplikasyon aramak için elektrokardiyografi (EKG).

Anksiyetenin Önüne Nasıl Geçilir?

Stresli durumlarda endişeli hissetmek normal bir insan tepkisidir. Bununla birlikte, yanıtın yoğunluğu, kaygı belirtilerini aramak için bir pencere görevi görebilir. Kaygı bu şekilde önlenemez, ancak belirli yaşam tarzı değişiklikleri yapmak aşırı kaygı veya panik atak nöbetlerine yardımcı olabilir.

• Düzenli olarak meditasyon yapmak zihninize odaklanmanıza ve pozitif enerjiyi kanalize etmenize yardımcı olabilir.
• Motivasyon konuşmalarını dinlemek, kendinize olan güveninizi artırmanıza yardımcı olur ve pozitifliği artırır.
• Pozitifliği teşvik eden videolar izlemek.
• Kaygıyı anlamak gibi konularda kitap okumak.
• Sağlıklı, dengeli bir diyet yapmak ve işlenmiş ve şekerli yiyecekleri azaltmak.
• Egzersizler duygudurum arttırıcıdır. Düzenli hafif egzersizler, olumsuz düşünce ve duyguları önlemeye yardımcı olur.

Anksiyete Tedavisi

Hafif veya seyrek görülen anksiyete atakları herhangi bir tedavi gerektirmez. Zorlu ve stresli durumlarda endişeli hissetmek normal bir insan eğilimidir. Bununla birlikte, anksiyete veya panik atak atakları çok sık hale geldiğinde ve kişinin normal bir yaşam sürmesini engellediğinde, semptomların hafifletilmesine yardımcı olmak için tedavi gerekli kabul edilir. Anksiyeteyi tedavi etmek için aşağıdaki ilaçlar kullanılır:

Antidepresanlar ve anksiyolitikler

Bu ilaçlar, nörotransmiter seviyelerini düzenleyerek çalışır ve böylece ruh halini iyileştirmeye yardımcı olur.

Seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar), anksiyete bozukluğu için ilk tedavi seçeneği olarak kabul edilir. Örnekler arasında fluoksetin, sertralin ve klonazepam + esitalopram gibi kombinasyon ilaçları bulunur.

Serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI’ler) genel anksiyete tedavisinde de etkilidir. Örnekler venlafaksin ve duloksetindir.

Trisiklik antidepresanlar (TCA’lar), hormon noradrenalin düzeylerini artırarak çalışan bir antidepresan sınıfıdır. Bu ilaçların örnekleri arasında fenelzin ve moklobemid bulunur.

Azaperon, anksiyolitik etkiye sahip (kaygıyı azaltan) ve serotonin reseptör agonisti olarak çalışan bir ilaç sınıfıdır. Bu ilaçların örnekleri arasında buspiron ve gepiron bulunur.

Sakinleştiriciler

Gevşemeyi etkili bir şekilde teşvik ederler ve diğer semptomları azaltırlar. Panik atak veya fobi ataklarını yönetmede özellikle yararlıdırlar. Diazepam ve lorazepam gibi benzodiazepinler, hızlı etkili oldukları için kısa süreli anksiyete yönetimi için kullanılırken, hafif bir sakinleştirici olan buspiron, yaygın anksiyete bozukluğunun tedavisinde kullanılır.

Beta blokerler

Bu ilaçlar, hızlı kalp atışı, çarpıntı, terleme, titreme ve baş dönmesi gibi kaygı veya fobilerin fiziksel belirtilerini kontrol etmeye yardımcı olur. Bu tür ilaçların örnekleri arasında propranolol bulunur.

Anksiyete İle Başa Çıkma

Bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapmak, kaygı semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir ve ayrıca gelecekteki atakların azaltılmasına yardımcı olabilir.

• Belirtileri kötüleştirdiği bilinen kola ve kahve gibi kafeinli içeceklerin tüketimini azaltın.
• Gevşeme tekniklerini ve meditasyonu öğrenin ve uygulayın.
• Sağlıklı, dengeli bir diyet yapın ve işlenmiş, şekerli ve kızarmış yiyeceklerden kaçının.
• Sigarayı bırakın ve alkol tüketimini azaltın.
• Aktif kalmak; Günlük hafif yoğunluklu egzersizler, ruh halini iyileştirmeye ve kaygı duygularını hafifletmeye yardımcı olur.
• Sağlıklı uyku için bir uyku programı oluşturun.
• Tüm düşüncelerinizi kaydetmek için bir günlük tutun. Düşünceleri ve duyguları ifade etmek, onlarla başa çıkmanıza yardımcı olur.
• Bir destek grubuna katılın.
• Panik atak sırasında, nefes alma tekniklerine odaklanın, yavaş ve sayarak nefes alın, çünkü bu rahatlamanıza ve panik kaynağından uzaklaşmanıza yardımcı olacaktır.

Anksiyete İle Yaşamak

Kronik anksiyete bozukluğu ile yaşamak, kişinin günlük yaşamını ve iş ve sosyal etkileşimlerini etkilediği için genellikle çok zordur. Anksiyete bozuklukları, fobileri olan ve panik atak öyküsü olan kişiler genellikle kaygılarını hızlandıran durumlardan veya şeylerden kaçınmaya çalışırlar. Normal bir yaşam sürdüremezler ve zorlu durumlardan korkarak yaşarlar. Çocuklarda kaygı genellikle okuldaki performanslarını engeller ve kaygı yetişkinlikte de devam ederek kariyer ve sosyal etkileşimleri etkiler.

Anksiyete atakları için basit ve yararlı teknik (5-4-3-2-1 tekniği)

Panik atak geçiriyorsanız, kaygıyla başa çıkmak için 5-4-3-2-1 tekniğini kullanabilirsiniz. Bu tekniğe göre, kendinizi endişeli hissettiğinizde nefesinize konsantre olmaya başlamalı ve yavaş ve derin düzenli nefesler almaya çalışmalısınız. Solunumunuz normale döndüğünde 5-4-3-2-1 adımlarını izleyin:

• Çevrenizde gördüğünüz 5 şeyi tanımlayın
• Çevrenizde dokunabileceğiniz 4 şeyi belirleyin
• Duyabileceğiniz 3 şeyi belirleyin
• Koklayabileceğiniz 2 şeyi tanımlayın
• Tadabileceğiniz 1 şeyi tanımlayın